Skok do Powstania - "Galop '44" Monika Kowaleczko-Szumowska

Wydawnictwo: Egmont Polska Sp. z o.o.
Data wydania: 30.07.2014
Liczba stron: 356

Ocena: 8/10

Wiem, że to może źle o mnie świadczy, ale o Powstaniu Warszawskim nie wiedziałam kompletnie nic. A to przecież kamień milowy polskiej walki o wolność. Można powiedzieć, że dziś to temat rzeka – budzi wiele kontrowersji, ma swoich przeciwników i zwolenników. Po każdej stronie stają politycy, weterani powstania, ex-żołnierze AK i zwykli ludzie, którzy chcą do sporu wrzucić swoje trzy grosze. Czy to coś daje? Powstanie już dawno się odbyło, a teraz 1 sierpnia świętowaliśmy 70 rocznicę. A jednak pamięć o nim wciąż trwa, pamięć o poległych i pamięć o porażce. 

 
Obecnie przechadzając się po księgarniach w oczy rzucają się symbole powstania i podniosłe tytuły. Jestem dumna, że tyle książek powstaje o tych trudnych czasach. Jednak można zauważyć, że za książkami stoi odpowiedni PR i polityka. Gdyby nie okrągła rocznica, nie wiem czy tyle tytułów traktujących o powstańcach, ukazałoby się na polskim rynku. Jednak w tym wysypie historii, każdy może znaleźć coś dla siebie. Mnie zainteresowała książka „Galop ‘44” opowiadający o dwóch młodych chłopcach, którzy w cudowny sposób lądują w Warszawie, na krótko przed wybuchem powstania. Zbiegu okoliczności żadnego nie było – po prostu pamięć o powstaniu musi trwać wiecznie. Dla chłopców jednak jest to niezły wstrząs. W jednej chwili znajdują się w bezpiecznym Muzeum Powstania Warszawskiego, a w następnej minucie uciekają przed ostrzałem niemieckich czołgów.

 

Podoba mi się sposób, w jaki autorka odniosła stosunek współczesnej młodzieży do walki samej w sobie. Także patriotyzm odgrywa tu znaczną rolę. Jak można zaaklimatyzować się w Warszawie, pełnej niebezpieczeństwa, gdzie śmierć czyha zaraz za rogiem, mając w pamięci bezpieczne mieszkanie, komórki i Internet? Warszawę, gdzie za stosem rozbitych budynków ukrywają się „gołębiarze”, niemieccy snajperzy gotowy szybko posłać powstańców do piachu. Warszawę, gdzie jedynym jedzeniem jest „pluj-zupa” oraz kostki cukru. Warszawę, która powoli przestaje przypominać miasto sprzed wojny. Jednak duch w narodzie nie ginie i chłopcy – Mikołaj i Wojtek rezygnują z powrotu do bezpiecznych czasów i stają się powstańcami, walcząc na równi z żołnierzami AK i ludnością cywilną.  

Na nic jednak zdała się ich wiedza o powstaniu – przeszłości zmienić się nie da. Bohaterowie i ich postawa pokazują, że nawet w obliczu klęski, należy podtrzymywać wiarę. Bez wiary powstanie nigdy by nie wybuchło. Bez wiary powstanie szybko by upadło. To co zapowiadało się na 2, góra 3 dni potyczek, przekształciło się w 63 dni ostrej walki o życie, walki o niepodległość i wolność. Nikt wtedy nie wiedział, że przyszłość Polski została przesądzona na konferencji w Teheranie w 1943 roku. Roosevelt i Churchill zamiast wspierać Polskę, która aktywnie odpierała okupację niemiecką i wspierała kraje Europy poprzez m.in. udział w bitwie o Tobruk, nie wspominając o udziale polskiego lotnictwa w Bitwie o Anglię. A jednak mocarze poszli na rękę Stalinowi, który Polskę dostał wręcz na tacy.

Czy to sprawia, że należy krytykować powstańców? Walczyli przecież o swoje życie. Nie mnie ich osądzać. Czy należy krytykować Armię Krajową? Bez nich i polskiego podziemia, upadłby duch w narodzie. Autorka na szczęście nie zabiera się za krytykę, przedstawia tylko czarno-biały obraz Warszawy walczącej i Warszawy upadającej. Jest tam miejsce na miłość i na życie towarzyskie, gdzie znane postacie z historii spotykają się z młodymi bohaterami. Razem przeżyjemy strach przebiegając przez barykady na Alejach Jerozolimskich, dostaniemy klaustrofobii brodząc po brudnych kanałach, uronimy łzy nad śmiercią poszczególnych bohaterów, uśmiechniemy się słuchając przekomarzań braci, mocniej będziemy trzymać kciuki za lotników RAF-u i będzie nam pękać serce z każdą kolejną zrzuconą bombą.

Mimo że książka dedykowana jest dla młodzieży, uważam że warto ją przeczytać. Może być dobra dla laików takich jak ja, którzy coś słyszeli o powstaniu, ale nie wiedzą, w którym uchu dzwoni. Z drugiej strony o historii, nawet tej najkrwawszej, warto pamiętać i warto tą pamięć pielęgnować przez lata. Nie wiem czemu historię uważa się za passé w dzisiejszych czasach. Bardzo nad tym boleję i z radością czytam takie książki. Dlatego bardzo polecam – autorka napisała historię wartościową i co najważniejsze, mądrą. A takich niestety obecnie brakuje. 

 Justyna

Źródła: wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego. Kolejno od góry mamy: zgliszcza Warszawy, Pałac Krasińskich, Prudential, barykady oraz Arsenał.